Concurrentiebeding: geldig of niet?

Een concurrentiebeding (waaronder ook begrepen het relatiebeding) beperkt de werknemer in zijn vrijheid om na het einde van de arbeidsovereenkomst elders of voor anderen werkzaam te zijn in loondienst of als zelfstandige. Daaraan kleven wel spelregels, die niet zelden met voeten worden getreden. Weten wat jouw rechten zijn? Lees door of bel/mail gerust.

Concurrentiebeding en relatiebeding

Concurrentiebedingen en relatiebedingen zijn vanaf 1 januari 2015 in principe alleen nog toegestaan bij contracten voor onbepaalde tijd, mits ze schriftelijk met een meerderjarige werknemer zijn overeengekomen. Voor contracten voor bepaalde tijd geldt een uitzondering, als uit de bij dat beding opgenomen schriftelijke motivering van de werkgever blijkt dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Deze noodzakelijkheid moet door de werkgever worden gemotiveerd en gelden op het moment van overeenkomen, maar ook op het moment van uiteengaan. Zie dat maar eens aan te tonen als werkgever!

De wetgever wilde het immers gemakkelijker maken om mensen met een tijdelijke arbeidsovereenkomst te ontslaan. Dan is het wel van belang dat dergelijke werknemers een sterke positie op de arbeidsmarkt hebben, want zij moeten op zoek naar een andere baan. Een concurrentiebeding zou dan in de weg kunnen staan. De keerzijde is dat een eenmaal rechtsgeldig overeengekomen concurrentiebeding minder snel komt te vervallen. Onder de huidige wetgeving kan het concurrentiebeding alleen komen te vervallen wanneer er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Dit is in praktijk vaak moeilijk te bewijzen voor de werknemer.

Is mijn concurrentiebeding geldig?

In zijn algemeenheid is deze vraag lastig te beantwoorden. In de volgende gevallen is een concurrentiebeding niet geldig of kan dit gematigd worden:

• Als de arbeidsovereenkomst met daarin opgenomen het concurrentiebeding door de werknemer niet is ondertekend, is het concurrentiebeding niet geldig.
• Als de werknemer minderjarig was ten tijde van ondertekening van het concurrentiebeding, is dit beding niet geldig.
• Fouten in de tekst van het concurrentiebeding die ervoor zorgen dat het beding onjuist of onduidelijk is geformuleerd, kunnen het beding ongeldig maken.
• Als er in het concurrentiebeding zeer ruime beperkingen in tijd, gebied en werkzaamheden zijn opgenomen, kunnen deze beperkingen worden gematigd door hierover te onderhandelen of door de casus aan de rechter voor te leggen.
• Als in het concurrentiebeding geen boete is opgenomen, moet de werkgever bewijzen dat hij schade lijdt door de overtreding van de werknemer. In praktijk is dit vaak lastig te bewijzen.
• Als er sprake is van een tijdelijke arbeidsovereenkomst die is afgesloten op of na 1 januari 2015, is een concurrentiebeding niet toegestaan, tenzij de werkgever aantoont dat dit noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Bij tijdelijke arbeidsovereenkomsten van voor 1 januari 2015 die later (voor 1 januari 2015) zijn verlengd, dient het concurrentiebeding opnieuw overeengekomen te worden.
• Als een functie na ondertekening van het concurrentiebeding ingrijpend is gewijzigd en als hierdoor het concurrentiebeding flink zwaarder is gaan drukken, is het mogelijk dat het concurrentiebeding niet of gedeeltelijk niet meer in stand kan blijven. Als de werknemer bijvoorbeeld een andere functie krijgt die leidt tot een behoorlijke positieverbetering (hoger salaris, hogere functie) kan dit een argument zijn voor het vervallen of beperken van het concurrentiebeding.
• Als de werkgever ernstig verwijtbaar wordt bevonden terzake het einde van de arbeidsovereenkomst
• Als een arbeidsovereenkomst wordt beëindigd met wederzijds goedvinden, zouden werkgever en werknemer af kunnen spreken dat het concurrentiebeding niet meer geldig is.

Zelfs als alle hiervoor genoemde situaties niet van toepassing zijn, kan het met behulp van een advocaat nog mogelijk zijn om het concurrentiebeding te vernietigen, te matigen of om te zetten in een relatiebeding. De rechter zal een beding namelijk altijd nog beoordelen of redelijkheid en billijkheid. Bent je werknemer of werkgever en vragen over het concurrentie- of relatiebeding?

Neem dan contact op met mr. Gijsen van Advocatenkantoor Gijsen.